Miras Hukuku Nedir? Temel Kavramları Nelerdir?
Şubat 15, 2020
hukuk
Paylaş

Miras hukuku; bir kişinin ölmesi veya gaip olması halinde o kişiye dair tüm malvarlığının kime veya kimlere kalacağını belirleyen hukuk dalı olarak bilinmektedir. Bu noktada, mirasçı kavramı önem taşımaktadır. Mirasçı; ölen veya gaipliğine karar verilen kişinin tüm mirasının intikal ettiği kişidir. Muris ise ölümü veya gaipliğinin ardından tüm malvarlığı mirasçıya geçen kişiyi ifade etmektedir. Ancak, malvarlığının miras yoluyla intikali sadece gerçek kişilerde mümkün olmaktadır. Tereke; bir kişinin tüm malvarlığının ölümünden sonraki adıdır. 

Kanuni Mirasçılık Nedir? 

Kanuni mirasçılık; muris ile mirasçı arasındaki aile ilişkilerine veya uyrukluk bağına dayanmaktadır. Yasalara göre herkes kanuni mirasçı olamaz. Kişinin ailesi, evlatlığı, sağ kalan eşi ve devlet; kanuni mirasçı statüsünde bulunmaktadır. Miras bırakan kişinin birinci dereceden mirasçıları; onun altsoyu olarak bilinmektedir. Bu noktada, mirasçının çocuklarının eşit miras haklarına sahip olduğunu söylemek gerekir. 

Miras bırakan kişinin çocuklarının olmadığı hallerde mirasçısı anne ve babası olmaktadır. Anne ve babasının da eşit mirasçı olduğunu söylemek gerekir. Anne ve babanın olmadığı hallerde mirasçıların büyükanne ve büyükbaba olduğu bilinmektedir. Aynı şekilde, eşit haklara sahip olan mirasçılardır. Evlilik dışı hısımlar; bir sonraki adımdaki mirasçılar olmaktadır. Evlilik dışında doğmuş olanlar, baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olma hakkına sahiptirler. Miras bırakan kişinin sağ kalan eşi varsa belirli şartlar dahilinde mirasçı olmaktadır. Belirli durumlara göre mirasın yarısı, mirasın dörtte biri, mirasın dörtte üçü veya mirasın tamamı olmak üzere hakları bulunmaktadır. 

Kanuni mirasçılar arasında evlatlık da bulunmaktadır. Evlatlık ve altsoyu; tıpkı kan hısımı gibi mirasçı olma hakkına sahiptir. Buna ek olarak, evlatlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da aynı şekilde devam etmektedir. Ancak, evlat edinen ve hısımlarının evlatlığa mirasçı olması söz konusu değildir. Evlatlık ise yalnızca kendisini evlat edinen kişinin mirasçısı olma hakkına sahiptir. Evlatlığın evlat edinen kişinin çocuklarının veya diğer yakın akrabalarının mirasçısı olması söz konusu değildir. 

Bunun yanı sıra, herhangi bir mirasçı bırakmadan ölen kişinin mirası otomatik olarak devlete geçmektedir. 

Kan Hısımlığı Mirasçılığı Nasıl İşler? 

Birinci dereceden mirasçılar arasında murisin çocukları, torunları, torun çocukları, torunlarının torunları bulunmaktadır. Bu noktada, çocukların miras haklarının eşit olduğunu söylemek gerekir. İkinci dereceden mirasçılar ise murisin anne ve babası ile onların füruudur. Anne ve babanın miras hakları da eşittir. Üçüncü dereceden mirasçılar; murisin büyükanne ve büyükbabası olmaktadır. Onların da eşit miras haklarına sahip olduğunu belirtmek gerekir. 

Murisin büyükanne ve büyükbabasının anne ve babaları ile onların çocuklarının mirasçılık hakkı bulunmaz. Birinci, ikinci ve üçüncü derecede mirasçı olmadığı durumlarda murisin malvarlığı devlete geçmektedir. Bunun dışında, sağ kalan eşin kaç kişiyle birlikte mirasçı olduğuna göre değişen miras hakkı bulunmaktadır.