Kıdem tazminatı dava süresi işçinin kıdem tazminatı hakkını elde edebilmesi açısından önemli olmaktadır. İşçi işten ayrıldıktan sonra 10 yıl boyunca kıdem tazminatı için dava açabilmektedir. Bu noktada önce kıdem tazminatının ne olduğu ve hangi şartlarda hak kazanıldığı önemli olmaktadır. Kıdem ve ihbar tazminatları işçilere sağlanan en temel haklardandır.

Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak bir iş yerinde çalışan kişinin en az bir yıllık çalışması varsa, işveren tarafından işten çıkarılması halinde hak ettiği bir ödenektir. İşveren bu ödeneği ödemezse işçi iş mahkemesi aşamaları prosedürlerini yerine getirerek dava açabilir. Fakat önce kıdem tazminatı hak etmiş ve işverenden tazminatını alamamış olması gerekmektedir. Kıdem tazminatını hak edebilmek için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu şartlar şu şekildedir:

Haklı Sebeple İşten Çıkarma

İşçinin kıdem tazminatından yararlanabilmesi için işverenin haklı neden olmadan işten çıkarma işlemi yapması gerekmektedir. Burada haklı neden olarak İş Kanunu madde 25’te gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Buna göre sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller, zorlayıcı sebepler haklı neden olarak belirlenmiştir. Burada örnek olarak işçinin bilerek iş yerinde bulunan makinelere zarar vermesi, işverenin şahsına ve aile üyelerine yönelik hakarette bulunması gösterilebilir.

Haklı Sebeple İşçinin İşi Bırakması

İş Kanunu madde 24’te işçinin haklı nedenlerle iş sözleşmesini feshedeceği durumlar belirtilmiştir. Yine işverende olduğu gibi sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller, zorlayıcı sebepler nedeniyle işçi iş sözleşmesini feshedebilir. Haklı bir sebeple işi bırakan işçi kıdem tazminatını alamazsa iş mahkemesine nasıl başvurulur noktasında bilgi edinerek dava sürecine başvurabilir.

Evlilik Nedeniyle Kıdem Tazminatı

Sigortalı olarak çalışan kadın sigortalı evlenmesi halinde talep ederse, kıdem tazminatı alabilir. Evlenen sigortalı evlenme nedeniyle işten ayrıldığını belgeleyerek kıdem tazminatı hakkından yararlanabilir.

Askerlik Nedeniyle İş Bırakma

İş Kanunu’na göre askerlik hizmetini yerine getirmek üzere işten ayrılan erkek sigortalı, kıdem tazminatı hakkından yararlanabilmektedir.

İhbar Tazminatı Nedir?

İhbar tazminatı işverenin işçiyi habersiz ve bildirim sürelerine uymadan işten çıkarması durumunda ödenen tazminattır. Bunun dışında işçide bildirim sürelerine uymadan işten çıkarsa ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir. Bildirim süreleri kıdemi 6 aydan az olan işçi için iki hafta, altı aydan bir buçuk yıla kadar kıdemi olan işçi için dört haftadır. Bir buçuk yıldan 3 yıla kadar kıdem sahibi işçi için altı hafta ve üç yıldan fazla kıdemi olanlar için sekiz haftadır. İşveren işçiyi işten çıkaracağı zaman bu sürelere uyarak bildirim yapmalıdır.

Kıdem Tazminatı Davaları

Kıdem tazminatı davası ne kadar sürer konusu oldukça merak edilmektedir. 540 günlük hedef süresi bulunan kıdem tazminatı davaları 18 ayda sonuçlanmaktadır. İstisnai durumlarda davalar uzayabilir. Bazı durumlarda hak etmenize rağmen işverenler kıdem tazminatlarınızı ödeme yükümlülüklerini yerine getirmeyebilirler. İşçinin haklı nedenlerle iş sözleşmesini sonlandırması ya da işverenin haklı bir nedeni olmaksızın işçiyi işten çıkarması sonucu doğan kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü yerine getirilmemişse; işçi kıdem tazminatını alabilmek için yetkili İş Mahkemesi’ne başvuruda bulunur. Bu davalarda taraflar işçi ve işverendir. Alt işveren ilişkisi söz konusu olması halinde kıdem tazminatı asıl işverenden talep edilmektedir.

Kıdem Tazminatı Davası Nasıl Açılır?

İş mahkemesi aşamaları bakımından kıdem tazminatı işin yapıldığı yerde bulunan İş Mahkemesi’ne açılabilmektedir. Eğer şirketin merkezi farklı bir yerdeyse o yerde bulunan İş Mahkemesi’ne de dava açılabilir. Kıdem tazminatı hakkı için dava açılmadan önce arabuluculuk müessesesine başvurma zorunluluğu bulunmaktadır. Yaklaşık bir ay içerisinde ara buluculuk işlemleri sonuçlanmaktadır. İşçi davayı açarken ihbar tazminatı alacağı mevcutsa bu haklarını da kıdem tazminatı davasında isteyebilmektedir. Karar işçi aleyhine sonuçlanırsa, işçi istinafa giderek karara itiraz edebilmektedir. İş mahkemesi kararı sonuçlandıktan sonra iki hafta içerisinde İstinafa başvurmak gerekmektedir. İş davalarında üst mahkeme bölge adliye mahkemeleridir.

İhbar Tazminatı Davası Nasıl Açılır?

İhbar tazminatı hakkı bulunan işçi, işverenin bu yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle yetkili İş Mahkemesi’ne dava açma hakkına sahiptir. İş mahkemesi aşamaları kurallarına göre dava açmadan önce arabuluculuk müessesesine başvurma zorunluluğu bulunmaktadır. Arabuluculuk sonucunda anlaşırlarsa dava açılmaz. Fakat anlaşamazlarsa dava açılır. Davanın hakkın doğduğu tarihten itibaren 5 yıl içerisinde açılması gerekmektedir. İşçi işverenden ihbar tazminatını isteyebileceği gibi, işverende ihbar tazminatı isteyebilir. İhbar tazminatı davası iş yerinin bulunduğu yerdeki İş Mahkemesi’ne açılır. İş mahkemelerinin olmadığı yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi bu davada yetkili olmaktadır.